Kuthetha ntoni ukusweleka koSetyenziso?

Amagama Aphezulu Ebantwaneni

Umfazi olele ebhedini ukhohlela

Ukuqonda ukuba yintoni ukusweleka kokusela utywala emntwini, kufuneka uqonde ukuba ukusetyenziswa kweli hlabathi langoku kuthiwa sisifo sephepha (i-TB). Esi sifo besikho ukususela kumaxesha amandulo.





Kwakuthetha ntoni ukusweleka kwesifo sokuSetyenziswa?

Isichazi-magama sakho sichaza ukusetyenziswa njengokuba, 'ukonakala komzimba.' Ukuqonda ukuba kuthetha ukuthini ukubhubha usela utyiwa ngexesha lenkulungwane ye-19, kufuneka uqonde ukuba ukufa kubangelwe sisifo semiphunga. Ukusetyenziswa kutshabalalise umhlaba ngekhulu le-19, nangona sele kukude kakhulu. Yayisasazeka ngokulula nanini na xa umntu ekhohlela phambi kwabanye, kwaye amathontsi aphuma kwimiphunga yabo egulayo abosulela ngokulula abo baveziweyo.

Amanqaku afanelekileyo
  • Iimpawu zokusondela ekufeni
  • Ixesha eliPhakathi umntu ukuKhathalelo lweHospice ngaphambi kokufa
  • Zeziphi iintaka eziluphawu lokufa?

Amagama embali oQhelekileyo oSetyenziswa

NgokwamaZiko oLawulo noThintelo lwezifo (CDC), i ibhaktheriya ebangela i-TB unokuba ngaphezulu kweminyaka ezigidi ezi-3 ubudala. Ngaphambi kwee-1800s, ukusetyenziswa kwakusaziwa ngamagama amaninzi kwimbali. KwiRoma yakudala, yayibizwa ngokuba yiTab. KwiGrisi yakudala, ukusetyenziswa kwakubizwa ngokuba yiPhthisis. Igama lakudala lesiHebhere yayingu Schachepheth.

Iphupha elikhulu elimhlophe

Ngokwe-American American Lung Association, ngo-1700s, ukusetyenziswa kwayo kwathiwa igama Isibetho Esikhulu Esimhlophe kuba amaxhoba ayo aphethwe kukuqaqamba okungaginyisi mathe. Isifo sephepha (TB) ligama elathi ekugqibeleni lanikwa isifo esasoyikeka kakhulu kwihlabathi liphela.

19thUkusweleka kwenkulungwane yenkulungwane

Ngama-1800, umntu omnye kwabasixhenxe wasweleka eMelika naseYurophu yayingumntu owayesebenzisa ukutya. NgokweYunivesithi yaseVirginia, Abantu abangama-450 eMelika basweleka Usuku ngalunye kunye nezixeko zazizezona ndawo zazizalela kunye nabantu abahlala kufutshane kakhulu.

Ubhubhane weHlabathi liphela kwiminyaka ye-1900

Ukusetyenziswa kwakungekho calucalulo. Abantwana kunye nabantu abadala bayo yonke iminyaka nakuzo zonke izibiyeli zengeniso bafumana isifo. Ukufunyaniswa ukuba unokusetyenziswa bekuthathwa njengesigwebo sentambo esicothayo, esibuhlungu. Ngapha koko, ngasekupheleni kweminyaka ye-1900, ukusetyenziswa (isifo sephepha) sesona sizathu sokufa e-US nase-Yurophu. Ukuba isiguli siyasinda, babekhathazwa kukuqhambuka nokuphindaphinda kwesi sifo.

Indoda efayo kukusetyenziswa

Yintoni Ebangela Ukusetyenziswa?

Kwafunyaniswa ukuba iintsholongwane ezithile zazinoxanduva lwesifo sephepha esijolise kwimiphunga. Ngoku kaiCDC, ngo-1882, uGqirha Robert Koch wafumanisa ibhaktiriya, wayithiya igama elithi Mycobacterium tuberculosis. Yancitshiselwa isifo sephepha nguNjingalwazi wamayeza waseJamani kunye nesayensi yendalo uJohann Lukas Schonlein. Amagama anamhlanje anciphise isifo sephepha ukuba abe yi-TB.

Ukusetyenziswa koKufa kwakucotha kwaye kuyabulala

I-TB yayiyinkqubo yokufa ecothayo. Ngokwe-TB Facts , iibhaktheriya zingena emiphungeni kwaye ziqala ukutya ngeethishu ezisebenza ngendlela yazo ukusuka ngaphakathi kwimiphunga ukuya ngaphandle. Le bhakteriya eyonakalisayo inciphisa amandla emiphunga kunye nokusebenza. Isifuba somguli siqala ukugcwalisa igazi njengoko izicwili zemiphunga ezonakalisiweyo ziguquka zibe lulwelo. Imiphunga ekugqibeleni iyasela, iphange umguli ioksijini njengoko isigulana sitshona kwaye ukusilela ekuphefumlweni kulandela.

Izibhedlele Zesifo Sephepha

Izibhedlele zesifo sephepha yayiziziko lokuvalelwa kwabantu abane-TB apho unyango lokulinga lwalusenziwa kumzamo wokufumana unyango. Amaziko kaZwelonke ezeMpilo aquka kwidayari yomfazi obanjwe yi-TB kwiminyaka yoo-1940. Eli phephancwadi linika ukuqonda ngemisebenzi yemihla ngemihla kunye nonyango lwesigulana kwisibhedlele sase-TB kunye nenkqubo yayo ende, ecothayo yokubuyela kwimeko yesiqhelo. Ngama-1950, unyango lwe -antibiotic lwathatha indawo yesidingo sezibhedlele.

Unyango ngamayeza e-TB

Kwinkulungwane yama-21, amayeza ale mihla anika ithemba kwizigulana ezinesifo sephepha. Ngokungafaniyo nexesha elidlulileyo, abaguli be-TB banamhlanje banokhetho oluninzi olunokukhokelela kunyango okanye kwiimeko ezibi kakhulu, iindlela zonyango.

Unyango lwe-TB esafukamileyo

I-TB equbisayo yenzeka xa umntu wosulelekile, kodwa esi sifo asisebenzi. Olu hlobo losulelo alusuleli. Usulelo lwe-TB olufihlakeleyo luyanyangwa ngamayeza onyango othintelo ukubulala iintsholongwane. Ngokwesiqhelo unyango lweenyanga ezintandathu ukuya kwezisithoba lonyango lwe-isoniazid (INH).

ungatsho ukuba intombazana ayintombi

Unyango lwe-TB esebenzayo

Unyango oluqhelekileyo lonyango kwisigulana esine-TB esebenzayo sikwi-cocktail yeyeza elwa neentsholongwane iinyanga ezintandathu ukuya kwezilishumi elinambini. Ukongeza kwi-antibiotic isoniazid (INH), iqulethe i-ethambutol, i-pyrazinamide kunye ne-rifampin. Izigulana ziyalunyukiswa ukuba ukungalugqibi unyango lokunganyangekiyo kunokubangela ukosuleleka kwaye kubangele ukuba basulelwe yi-TB enganyangekiyo ngamachiza.

Isifo sephepha esimelana neziyobisi

I-TB enganyangekiyo ngamachiza nayo inokumelana namachiza angaphezu kwelinye asetyenziswe kunyango lwe-TB. Unyango lwe-TB enganyangekiyo ngamachiza lunokuthatha iminyaka emibini enesiqingatha.

Ugonyo lwe-TB

Ukuba usebenza kwindawo yokhathalelo lwempilo, unokuzikhusela ngokuthatha ifayile ye- Ugonyo lwesifo sephepha . Ukuba ngaba usesichengeni somntu one-TB, kusenokufuneka ugonyelwe ukukhusela impilo yakho. Ukuthatha ugonyo lwe-TB sisigqibo esenziwa ngumntu ngamnye.

Ukuqonda ezoyikiso zokufa ekufakweni

Nje ukuba uliqonde igama langoku lokusetyenziswa, unokuyiqonda intlungu yokufa kwesi sifo. Amayeza anamhlanje ancede ukunciphisa izinga lokusweleka, kodwa uninzi lwabemi behlabathi banamhlanje basenesifo sephepha njengoyena nobangela wokufa.

Iclaloria Calculator