- Yintoni umkhuhlane wesisu?
- Yintoni ebangela umkhuhlane wesisu?
- Ufumana njani umkhuhlane wesisu umntwana oselula?
- Zeziphi iimpawu zomkhuhlane wesisu kubantwana abaselula?
- Yintoni unyango lomkhuhlane wesisu?
- Ngawaphi amayeza asekhaya omkhuhlane wesisu?
- Yintoni yokondla umntwana osakhulayo ngomkhuhlane wesisu?
- Zeziphi iingxaki zomkhuhlane wesisu phakathi kwabantwana abaselula?
- Indlela yokuthintela umkhuhlane wesisu kubantwana abaselula?
I-Gastroenteritis, eyaziwa ngokuba ngumkhuhlane wesisu, ibangelwa ngenxa yosulelo emathunjini. Isenokuchaphazela iintsana kunye nabantwana abaselula, nto leyo ekhokelela kwiingxaki ezinzulu zempilo. Umkhuhlane wesisu kubantwana abancinci unokuba nezinto ezininzi ezibangelayo, kodwa intsholongwane yomkhuhlane eqhelekileyo ayinaxanduva lokosulelo (Nye) .
Funda esi sithuba njengoko sixoxa ngomkhuhlane wesisu kubantwana abaselula, oonobangela bawo, unyango, kunye neendlela zokulawula usulelo ngamanye amayeza asekhaya.
Yintoni Umkhuhlane Wesisu kuBantwana?
Umkhuhlane wesisu lusulelo oluchaphazela iindawo ezithile zesisu (Mbini) . Idla ngokubizwa ngokuba 'sisigubungelo sesisu,' usulelo lukhula xa iintsholongwane zihlasela umjelo wesisu kwaye zibangele ukudumba okuxhaphakileyo kwenkqubo yokwetyisa, yenze ukuba ingasebenzi.
Usulelo lunokuchaphazela nayiphi na inxalenye yenkqubo yokugaya-ukusuka kwisisu ukuya emathunjini amakhulu. Ukubulawa kweebhaktheriya kunye neentsholongwane kubangela olu sulelo kwiintsana.
[Funda: Izizathu zeentlungu zesisu kubantwana abancinci ]
Yintoni Ebangela Umkhuhlane Wesisu Kubantwana abaSakhasayo?
Ezi zilandelayo zezona zifo zixhaphakileyo ezibangela i-gastroenteritis kubantwana abaselula (3) :
1. Iintsholongwane
- i-rotavirus
- Norovirus
- Sapovirus
- Adenovirus
- Astrovirus
- I-Enterovirus
2. Iintsholongwane
- Salmonella
- Staphylococcus
- Campylobacter jejuni
- Escherichia coli
- Shigela
- Yersinia enterocolitica
- Ikholera yeVibrio
3. Iiprotozoans kunye nezifunxi-gazi
- Giardia lamblia
- Entamoeba histolytica
- I-Cryptosporidium
- Strongyloides stercoralis
Iintsholongwane zizodwa zinegalelo malunga ne-75-90% yezehlo zomkhuhlane wesisu phakathi kwabantwana abancinci (4) . I-Rotavirus yimbangela ehamba phambili ye-gastroenteritis emhlabeni ngelixa i-norovirus sesona sizathu siqhelekileyo se-gastroenteritis e-US. (5) . IiParasites ziba ngaphantsi kwe-5% yamatyala.
Abantwana abaSakhasayo bawufumana njani umkhuhlane wesisu?
Umthombo ophambili we-pathogens yomkhuhlane wesisu ngu ukutya namanzi angcolileyo. Kuba abantwana abancinci betya ukutya okwahlukeneyo, banokuba semngciphekweni wokosuleleka kuneentsana ezincanciswa ibele lodwa. Iintsholongwane zidla ngokuthatha ilindle lomlomo xa ukutya namanzi zidibana nelindle elosulelekileyo.
uthuli luthuli nothuthu
Izinto ezingcolisekileyo njengezinto zokudlala zomntwana, isihlalo sendlu yangasese okanye isitulo esenziwe ngembiza sinokuthwala iintsholongwane ezibangela umkhuhlane ezikhula ngokulula kumphezulu kangangeentsuku kunye. Ukuba umntu kwintsapho une-gastroenteritis, ngoko unokudlulisela isifo kumntwana ngokuchukumisa izinto zomntwana ngaphandle kokuhlamba izandla ngokufanelekileyo.
Iintsana ezifumana intsholongwane okanye i-pathogen ziya kuqalisa ukubonisa iimpawu zale meko kungekudala.
[Funda: Ungakuyeka njani ukugabha kubantwana abancinci ]
Zeziphi iimpawu zomkhuhlane wesisu kubantwana abancinci?
Iimpawu zomkhuhlane wesisu zinokuthatha usuku okanye ezimbini ukuvela (6) . Umntwana osakhasayo onomkhuhlane wesisu uya kubonisa ezi mpawu zilandelayo zesimo (7) :
Bhalisa- Urhudo
- Ukugabha
- Isicaphucaphu
- Iintlungu zesisu
- Ukungacaceli ukutya
- Ifiva
- Ukucaphuka kunye nokuxambulisana nentloko ebuhlungu
Urhudo kunye nokugabha zezinye zeempawu zokuqala ezibonisa ukuba kukho undonakele kumzila wesisu somntwana. Umkhuhlane wesisu unokuba yingozi, kwaye ngenxa yesi sizathu, kufuneka use umntwana oselula kugqirha ukuze axilongwe kwaye anyangwe.
Ufunyaniswa Njani Umkhuhlane Wesisu?
Nantsi indlela ugqirha wabantwana oya kuwuxilonga ngayo umkhuhlane wesisu kubantwana abancinci:
- Ukuba ibhaktheriya yimbangela yokusuleleka, ngoko ugqirha uya kumisela antibiotics.
- Nika umntwana wakho ohambahambayo iincindi ezincinci zolwelo imini yonke. Musa ukumvumela umntwana ukuba asele yonke ngexesha elinye, njengoko oko kunokumenza akhuphe.
- Iintsana ezincancisa kuphela zinokongezwa ngobisi.
- Abantwana abancinci banokuba namanzi alula kunye nezisombululo zomlomo ze-electrolyte, ezikwabizwa ngokuba yi-oral rehydration salts (ORS), njengePedialyte. Abantwana abaselula banokuncanciswa nabo.
- Ubungakanani be-ORS okufuneka uyinike umntwana wakho ohambahambayo buxhomekeke kubunzima bakhe. IWorld Health Organization (WHO) icebisa ukuba uphindaphinde ubunzima bomntwana ohambahambayo ngeekhilogram ngama-75 ukuze ufike kumthamo weORS owufunayo ngeemililitha. (9) . Nika isixa esicetyiswayo se-ORS kwiiyure ezine zokuqala. Unokumnika ngakumbi kamva ukuba umntwana usemanzini.
- Unganika umntwana ubisi olungumgubo okanye ubisi lwebele, kodwa luphephe ubisi lwesilwanyana kuba isisu somntwana sinokuba nengxaki yokulutyisa. (10) .
- Qinisekisa ukuba umntwana wakho uphumle kakhulu. Ukuphumla ebhedini kunika umzimba ixesha lokulwa usulelo.
- Kuphephe ukuthumela umntwana osakhasayo ukuba aye kudlala okanye azibandakanye kwimidlalo eqatha kunye nemisebenzi.
- Ukulala ngokwaneleyo kukwabalulekile ukuze uchache ngokukhawuleza.
- Ama-apile nawo alula esiswini kwaye aqinisekisa ukuba umntwana wakho ufumana isondlo.
- Ilindle elixengaxengayo kunye nokugabha kuthintela umntwana ukuba angatyi kakhulu njengoko kufanelekile, nto leyo inokukhokelela ekugqibeleni ukungondleki . Ukungondleki kunempembelelo ngokuthe ngqo ekukhuleni komntwana kunye nokukwazi ukufikelela kwimilinganiselo yophuhliso.
- Ukuba umkhuhlane wesisu uqhubeka ixesha elide, ngoko umntwana ubeka umngcipheko wokuphuhlisa i-irritable bowel syndrome , okuyimeko esisigxina ebangela ukucaphuka ngokuphindaphindiweyo kwi-gastrointestinal tract.
- I-Gastroenteritis inokonakalisa i-mucosal yangaphakathi yamathumbu amancinci kwaye ithintele amandla ayo okuvelisa ihomoni ye-lactase. (14) . Kuthetha ukuba umntwana uya kuba nengxaki yokwetyisa ubisi lwebele kunye neemveliso zobisi. Enjalo ukunganyamezeli kwelactose kubizwa ngokuba kukunganyamezeli kwe-lactose yesibini kwaye ubukhulu becala kokwexeshana, kodwa kunokuhlala ixesha elide.
- Ngamanye amaxesha i-pathogen inokufumana indlela eya kwamanye amalungu omzimba kunye nesizathu usulelo lwesibini. Ngokomzekelo, i-adenovirus iyakwazi ukosulela zombini iinkqubo zokugaya kunye nokuphefumla. Intsholongwane inokufikelela nakwindlela yokuphefumla kwaye ibangele usulelo olubanzi.
- Iintsholongwane ezithile ezifana ne-E. coli zinokwenza ukubalwa kweplatelet ephantsi kwaye zicuthe iintsimbi ezigcina umzimba ngokukhawuleza. Imeko enjalo ibizwa ngokuba i-hemolytic uremic syndrome. Nangona kunqabile, kusekho umngcipheko wolu ngxaki kwiintsana.
Luyintoni Unyango Lomkhuhlane Wesisu Kubantwana abaSakhasayo?
Unyango luxhomekeke kunobangela osisiseko womkhuhlane wesisu. La mayeza alandelayo anceda ukunyanga usulelo:
Ngokuqhelekileyo, iityuwa zokubuyisela amanzi emanzini kuphela kweyeza elicetyiswayo kwi-gastroenteritis. Iingcali zonyango zithi olona nyango lunokufunwa ngumntwana wakho kukuphumla ebhedini kunye nolwelo oluninzi. Funda ngakumbi malunga nendlela yokunyamekela umntwana ekhaya.
[Funda: Iimbangela zeSirhudo kuBantwana ]
Amayeza aseKhaya kumkhuhlane wesisu kuBantwana
Ukhathalelo lwasekhaya ludlala indima ebalulekileyo ekuqinisekiseni ukuchacha ngokukhawuleza komntwana osakhulayo. Nantsi into ekufuneka uyenzile ukonga usana lwakho lubuyele empilweni (8) :
Nika ulwelo oluninzi:
Ukuphumla kubalulekile:
Ukhathalelo lwasekhaya kuphela lunokunceda umntwana wakho oselula azive engcono kwiintsuku ezimbalwa. Ukugabha kudla ngokuphela kwiintsuku ezimbalwa, kodwa urhudo lunokuqhubeka kangangeeveki ezimbalwa (Shumi elinanye) . Usulelo luphelile ngokupheleleyo ekupheleni kweeveki ezimbini.
Qhubeka nokhathalelo lwasekhaya ixesha elide lokuzalisa ulwelo kunye neekhalori ezilahlekileyo ngumntwana. Ukunyamekela ngokufanelekileyo ekhaya kukwabandakanya ukunika usana ukutya okufanelekileyo.
Yintoni Eya Kutyiswa Umntwana Onomkhuhlane Wesisu?
Ungondla ngokukhuselekileyo ezi zinto zilandelayo zokutya kumntwana wakho ohambahambayo ngomkhuhlane wesisu:
Yondla usana lwakho okanye umntwana oselula kuphela xa ekwamkele ukutya. Bondle ngamaqhekezana amancinane ngamaxesha ambalwa kodwa ungawanyanzeli ukubatyisa. Ukutyisa kakhulu kunokubangela ukugabha kwaye kuyenze ibe mandundu imeko. Unyango, kunye nokhathalelo lwasekhaya, lubalulekile ukumisa ukuqhubeka komkhuhlane wesisu kunye nokuthintela iingxaki.
iindlela zokuxelela umntu ukuba uyamthanda
[Funda: Yintoni Ebangela Ukuphulukana Nomdla Kubantwana ]
Zeziphi iingxaki zomkhuhlane wesisu phakathi kwabantwana abasakhasayo?
I-gastroenteritis enganyangwayo inokukhokelela kwezi ngxaki zilandelayo kwiintsana kunye nabantwana abaselula:
Iingxaki zomkhuhlane wesisu azifane zenzeke ukuba uthe wakhathalela umntwana wakho oselula. Ngemiqathango embalwa, unokude uthintele imeko.
Uwuthintelwa njani umkhuhlane wesisu kubantwana abasafundayo?
Ukuthintela umkhuhlane wesisu kwiintsana kunye nabantwana abaselula kulula kunokuba ucinga. Nanga amanyathelo ekufuneka uwalandele:
[Funda: Indlela yokuNyanga ukuphelelwa ngamanzi emzimbeni kubantwana abasakhasayo ]
I-Gastroenteritis kwiintsana kunye nabantwana abaselula inokubangela iimpawu ezibuhlungu kunye neengxaki. Nangona kunjalo, kwiimeko ezininzi, ukhathalelo lwasekhaya yiyo yonke into umntwana wakho aya kuyidinga ukuba aphile kwaye ahlale esempilweni. Khumbula ukufumana ugonyo oluyimfuneko kumntwana kwaye uqinisekise ucoceko olufanelekileyo ukugcina usulelo kude.
2. W. J. Cochran; I-Gastroenteritis kubantwana ; Iincwadi zeMerck
3. E.J.Elliott; I-gastroenteritis enzima kubantwana ; I-NCBI(2007)
4. C.A.Churgay, Z.Aftab; I-Gastroenteritis kubantwana: Icandelo I. Ukuxilongwa ; IAkhademi yaseMelika yooGqirha boSapho(2012)
5. Norovirus ; Baylor College of Medicine
6. Abantwana kunye nomkhuhlane wesisu ; I-CHOC yabantwana
7. UGqr. C.Tidy; I-Gastroenteritis kubantwana ; Umonde
8. UThintelwa Njani Umkhuhlane Wesisu ; Isibhedlele sabantwana sasePhiladelphia (2016)
9. ULawulo oluDityanisiweyo lweZigulo zaBantwana ; WHO (2014)
10. Ixesha lokusa umntwana ohlanzayo kugqirha IYunivesithi yaseUtah
Shumi elinanye. Yintoni eqhelekileyo xa umntwana wakho enesisu sesisu ; IYunivesithi yaseUtah
12. Iziseko zokutya komntwana ; IYunivesithi yaseUtah
13. Ukugabha kunye nokurhuda ; IAkhademi yaseMelika yooGqirha beSapho
14. D.L.Swagerty, A.D.Walling, R.M.Klein; Ukunganyamezeli kweLactose ; IAkhademi yaseMelika yooGqirha boSapho(2002)
Shumi elinantlanu. Rotavirus VIS ; ISebe lezeMpilo lase-U.S